چرا نرخ سود واقعی مهم ترین معیار سرمایه گذاری است

در تمام سال هایی که در بازارهای مالی فعال بوده ام، یک اشتباه را بیشتر از هر چیز دیگری دیده ام. مردم به سود اسمی توجه می کنند و نه سود واقعی. عدد موجودی حساب را می بینند و فکر می کنند ثروتشان بیشتر شده، اما وقتی تورم را از آن کم کنیم می بینیم که قدرت خرید کاهش یافته است. این موضوع باعث می شود افراد سال ها کار کنند و پس انداز داشته باشند اما نتیجه واقعی در زندگی آن ها دیده نشود.

در این مطلب تجربه شخصی ام از سال 93 در سبدگردانی سهام، طلا و ارز دیجیتال را استفاده می کنم تا توضیح دهم چرا نرخ سود واقعی مهم ترین شاخص برای تصمیم های سرمایه گذاری است و چطور نادیده گرفتن آن می تواند به آرامی ثروت یک خانواده را تخریب کند.

نرخ سود واقعی چیست و چرا اهمیت دارد ؟

نرخ سود واقعی همان سود نهایی است که بعد از کسر تورم به دست می آید. اگر سود اسمی بالاتر باشد اما قیمت کالاها و خدمات سریع تر رشد کند، نتیجه واقعی یک عدد منفی خواهد بود.

فرض کنید سود سرمایه گذاری شما 20 درصد باشد و تورم 35 درصد. ظاهر حساب رشد کرده اما وضع مالی 15 درصد بدتر شده است.

در مشاهدات مستقیم، بارها با خانواده هایی روبرو شدم که سال ها سود بانکی گرفته بودند اما ارزش پول آن ها نسبت به بازار مسکن، کالاهای روزانه یا هزینه های زندگی نصف شده بود. این نمونه روشن اهمیت نرخ سود واقعی است.

چرا سود اسمی یک شاخص گمراه کننده است ؟

سود اسمی همان عددی است که به چشم می آید. بانک ها، صندوق های درآمد ثابت یا بسیاری از ابزارهای مالی این عدد را اعلام می کنند و سرمایه گذار حس امنیت پیدا می کند. اما این امنیت بسیاری از مواقع واقعی نیست.

در اقتصاد تورمی، سود اسمی بدون مقایسه با تورم کاملا بی معنا است. حساب بانکی ممکن است هر ماه بزرگ تر شود اما اگر قیمت ها با سرعت بیشتری بالا بروند، نتیجه واقعی کاهش ارزش دارایی است.

یکی از نمونه های واقعی که به خوبی به یاد دارم مربوط به فردی بود که فکر می کرد با سود ماهانه برای زندگی مشکلی ندارد. اما وقتی نرخ سود واقعی را محاسبه کردیم، مشخص شد که هر سال حدود 20 درصد ضعیف تر شده است. این مشکل برای بسیاری رخ می دهد و تا زمانی که قدرت خرید محاسبه نشود، تشخیص آن آسان نیست.

نرخ سود واقعی چگونه قدرت خرید را نشان می دهد ؟

قدرت خرید مهم ترین معیار سنجش وضعیت مالی یک فرد است. سود اسمی یک عدد است اما سود واقعی یک تصویر واقعی از وضعیت مالی می دهد.

اگر بازده سرمایه گذاری از تورم بالاتر باشد، قدرت خرید رشد می کند. اگر کمتر باشد، قدرت خرید کاهش می یابد.

وقتی به سرمایه گذارانم می گویم که رشد حساب شان لزوما نشانه رشد ثروت نیست، در ابتدا تعجب می کنند. اما وقتی عدد تورم را کنار بازده سالیانه قرار می دهیم، تصویر واقعی روشن می شود. این محاسبه ساده می تواند مسیر مالی یک فرد را کاملا تغییر دهد.

چرا ابزارهای درآمد ثابت ثروت ساز نیستند ؟

سپرده بانکی، اوراق، صندوق های درآمد ثابت و ابزارهای مشابه جایگاه خودشان را دارند اما نقش آن ها ساخت ثروت نیست. این ابزارها تنها بخشی از افت ارزش پول را جبران می کنند.

وقتی تورم 40 درصد باشد و سود بانکی 25 درصد، نتیجه نهایی برای سرمایه گذار افت 15 درصدی قدرت خرید است. این موضوع ساده است اما چون مردم فقط عدد رشد موجودی حساب را می بینند، متوجه نمی شوند که در حال عقب رفتن هستند.

در مدیریت سبد دارایی که برای مشتریان انجام می دهم، همیشه به آن ها می گویم که اگر هدف حفظ ارزش است، ابزارهای ثابت مناسب هستند. اما اگر هدف رشد ثروت باشد باید در بازارهای پویا حضور داشت. بازارهایی که بازده آن ها در دوره های بلندمدت از تورم جلو می زند.

نرخ سود واقعی چگونه انتخاب بین بازارها را تغییر می دهد ؟

وقتی یک سرمایه گذار می خواهد بین بورس، طلا، ملک یا ارز دیجیتال انتخاب کند مهم ترین سوال این است:

آیا این دارایی بازده واقعی ایجاد می کند ؟

بورس:

وقتی اقتصاد در شرایط رشد باشد و سود شرکت ها بالا برود، بازده سهام می تواند از تورم جلو بزند. البته نیاز به انتخاب درست و مدیریت ریسک دارد.

طلا:

در اقتصاد تورمی نقش ذخیره ارزش دارد. در بسیاری از سال ها از رشد قیمت کالاها عقب نمی افتد و در برخی دوره ها جلو می زند.

ارز دیجیتال:

نوسان بالا اما پتانسیل بازده بلندمدت زیاد دارد. با مدیریت ریسک می تواند بخش مهمی از رشد واقعی یک سبد را بسازد.

کدن این نکته روشن است که هیچ بازاری در همه دوره ها بازده واقعی نمی دهد. برای همین سبدگردانی و تنوع دارایی مهم ترین ابزار برای حفظ و رشد ثروت واقعی است.

چرا بسیاری از افراد سود واقعی را حساب نمی کنند ؟

سه عامل اصلی در این اشتباه نقش دارد:

تمرکز بیش از حد بر عدد موجودی حساب.

نبود آموزش مالی در جامعه.

تبلیغات گسترده درباره سود اسمی بدون اشاره به تورم.

تا زمانی که یک فرد سود واقعی را حساب نکند، انتخاب های مالی او نمی تواند دقیق و بلندمدت باشد. ممکن است پول بزرگ تر شود اما ثروت کوچک شود.

نرخ سود واقعی چگونه از شما در برابر تورم محافظت می کند ؟

تورم یک دشمن خاموش است. آرام و بدون هشدار پول را کم ارزش می کند. سود واقعی تنها شاخصی است که نشان می دهد آیا یک فرد از این روند جلو افتاده است یا خیر.

کافی است فردی بگوید درآمدش بالا رفته اما رفاهش کم شده. در 90 درصد مواقع مشکل این است که سود واقعی او منفی بوده است. این یک هشدار روشن برای هر سرمایه گذار است.

جمع بندی

نرخ سود واقعی مهم ترین شاخص برای تصمیم های سرمایه گذاری است. هر بازده کمتر از تورم به معنای کاهش ثروت است. هر بازده بالاتر از تورم به معنای رشد واقعی قدرت خرید است.

در تجربه من، هر زمان سرمایه گذار با این مفهوم آشنا شده، نگاهش به سرمایه گذاری دقیق تر شده و انتخاب هایش آگاهانه تر شده است. این شاخص باید نقطه شروع هر تحلیل مالی باشد.

خدمات تیم فرشاد مصفا

اگر به دنبال مدیریت حرفه ای دارایی خود هستید، می توانید از خدمات تخصصی سبدگردانی ما استفاده کنید:

• سبدگردانی بورس
• سبدگردانی طلا
• سبدگردانی ارز دیجیتال

همچنین در تیم ما یک استارتاپ حقوقی فعال است که خدمات مشاوره و وکالت را با نگاه اقتصادی برای کسب و کارها و افراد ارائه می دهد.

نویسنده: فرشاد مصفا

کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی از دانشگاه تهران

موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی در زمینه مشاوره و وکالت

با بیش از ده سال سابقه فعالیت در بازار بورس، طلا و ارز دیجیتال

اینستاگرام: https://www.instagram.com/farshadmosaffa/

یوتیوب: https://youtube.com/@farshadmosaffa

لینکدین: https://www.linkedin.com/in/farshad-mosaffa

توییتر (X): https://x.com/FarshadMosaffa