چرا نرخ سود واقعی مهم ترین شاخص برای سرمایه گذاری است ؟

سال هاست که در بازارهای مالی فعال هستم و یک جمله را بارها تکرار کرده ام: اکثر مردم ثروت خود را با چشم اشتباه اندازه می گیرند. آن ها به عدد حساب بانکی نگاه می کنند و نه به ارزش واقعی پول. نتیجه این اشتباه این است که افراد سال ها کار می کنند، پس انداز می کنند، در ابزارهای مختلف سرمایه گذاری می کنند و در نهایت می بینند که وضعیت مالی آن ها بهتر نشده است. ریشه این مشکل یک مفهوم ساده اما بنیادی است: نرخ سود واقعی.

این مقاله را براساس تجربه شخصی من در مدیریت دارایی، سبدگردانی و تحلیل اقتصادی نوشته ام تا به زبان کاملا ساده برای مردم عادی روشن کنم که چرا نرخ سود واقعی مهم ترین شاخص برای هر سرمایه گذار است و چرا نادیده گرفتن آن می تواند در سکوت بخش بزرگی از ثروت یک خانواده را از بین ببرد.

نرخ سود واقعی چیست و چرا این قدر مهم است ؟

نرخ سود واقعی سودی است که بعد از کاهش اثر تورم به دست می آید. اگر به سود اسمی توجه کنیم اما تورم را نادیده بگیریم، تصویر اشتباهی از وضع مالی خود می سازیم.

اگر سود بانکی 20 درصد باشد و تورم 30 درصد، سرمایه گذار 10 درصد فقیرتر شده است.

پول بیشتر شده ولی ارزش آن کم شده است. اگر این موضوع در یک سال اهمیت داشته باشد، در پنج یا ده سال می تواند همه تصویر مالی یک خانواده را دگرگون کند.

در مشاوره های واقعی بارها دیده ام که افراد با اطمینان کامل می گویند پولشان در بانک در حال رشد است اما وقتی با شاخص سود واقعی محاسبه می کنیم، می بینیم که عملا در هر سال چند درصد از قدرت خرید آن ها کم شده است.

چرا سود اسمی معیار قابل اتکا نیست ؟

سود اسمی همان عدد جذابی است که بانک ها، صندوق های درآمد ثابت یا ابزارهای مالی اعلام می کنند. این عدد یک احساس امنیت می سازد، اما برای تصمیم گیری دقیق کافی نیست.

در اقتصادی که تورم ساختاری دارد، سود اسمی یک عدد بدون معنا است، مگر این که با تورم مقایسه شود. رشد موجودی حساب فقط وقتی اهمیت دارد که سریع تر از رشد قیمت کالاها و خدمات باشد.

چند نمونه از مواجهه های واقعی من:

افرادی که سال ها پولشان را در سپرده بلندمدت گذاشته بودند اما در نهایت دیدند ارزش پولشان نصف شده است.

خانواده هایی که فکر می کردند با سود ماهانه زندگی می کنند اما قدرت خریدشان به صورت پنهان کاهش یافته بود.

این ها نمونه های ساده از دام نرخ سود اسمی هستند.

نرخ سود واقعی چگونه قدرت خرید را تعیین می کند ؟

قدرت خرید همان معیار اصلی ثروت است. سود اسمی فقط یک عدد است، اما سود واقعی یک تصویر واقعی ارائه می دهد.

اگر یک سرمایه گذاری 25 درصد سود داشته باشد اما تورم 35 درصد باشد، قدرت خرید کم شده است. اگر بازده 60 درصد باشد و تورم 35 درصد، قدرت خرید افزایش پیدا کرده است.

سال ها پیش فردی به من مراجعه کرد که می گفت به کمک سود بانکی زندگی می کند. اما وقتی نرخ سود واقعی را حساب کردیم، مشخص شد که او هر سال نزدیک 20 درصد از قدرت خریدش را از دست می داده است. این موضوع برای بسیاری از مردم اتفاق افتاده اما چون حساب بانکی رشد می کند، آن را احساس نمی کنند.

چرا ابزارهای درآمد ثابت ثروت ساز نیستند ؟

ابزارهایی مانند سپرده بانکی یا صندوق های درآمد ثابت نقش مهمی دارند، اما نقش آن ها حفظ نسبی ارزش پول است، نه تولید ثروت.

در اقتصادی با تورم بالا، سود بانکی 25 تا 30 درصد فقط بخشی از افت ارزش پول را جبران می کند. بسیاری از افراد با تکیه بر این ابزارها احساس امنیت مالی می کنند، اما این امنیت در بسیاری از مواقع یک توهم است.

سرمایه گذاری زمانی ثروت ساز است که بازده آن از تورم بالاتر باشد. در تمام سبدگردانی هایی که انجام داده ام، همیشه این را به سرمایه گذار گفته ام که تنها با ابزارهای کم ریسک نمی توان ثروت ساخت.

چگونه نرخ سود واقعی در انتخاب دارایی ها تأثیر می گذارد ؟

وقتی می خواهیم بین بازارهای مختلف انتخاب کنیم، مهم ترین سوال این است:

آیا این بازار بازده واقعی ایجاد می کند ؟

بازار سهام:

در دوران رونق اقتصادی و رشد سوددهی شرکت ها معمولا بازده آن از تورم جلو می زند، البته به شرط انتخاب سهام درست و مدیریت ریسک.

بازار طلا:

در اقتصادهای تورمی طلا نقش ذخیره ارزش دارد. در بلندمدت از تورم عقب نمی افتد و گاهی از آن جلو می زند.

بازار ارز دیجیتال:

نوسانی ترین بازار است اما در بازه های بلندمدت از اکثر دارایی ها بازده واقعی بالاتری داشته است، البته فقط برای کسانی که مدیریت ریسک را جدی می گیرند.

این تفاوت ها نشان می دهد که تنها یک سبد متعادل از چند دارایی می تواند ثروت واقعی و پایدار ایجاد کند.

چرا بسیاری از مردم نرخ سود واقعی را نادیده می گیرند ؟

سه دلیل اصلی:

تمرکز بر عدد موجودی حساب بانکی.

کمبود آموزش مالی در سطح عمومی.

تبلیغات گسترده بانک ها درباره سود اسمی بدون اشاره به تورم.

تا وقتی یک فرد تفاوت سود اسمی و سود واقعی را درک نکند، انتخاب های مالی او ناکارآمد خواهد بود و به مرور زمان قدرت خریدش کاهش می یابد.

نرخ سود واقعی چگونه از دارایی شما محافظت می کند ؟

تورم یک دشمن پنهان است. هیچ سر و صدایی ندارد اما هر ماه بخشی از ارزش پول را کم می کند. تنها شاخصی که می تواند این اثر را نشان دهد، سود واقعی است.

افرادی که می گویند پولی که در حساب دارند بیشتر شده اما زندگی برایشان سخت تر شده، عملا قربانی منفی بودن سود واقعی شده اند. یک محاسبه ساده می تواند این وضعیت را آشکار کند.

جمع بندی

نرخ سود واقعی یک مفهوم ساده اما بسیار مهم است. تفاوت بین ثروت سازی و فقیر شدن پنهان را همین یک شاخص تعیین می کند. اگر بازده یک سرمایه گذاری از تورم بالاتر نباشد، سرمایه گذار عملا در حال از دست دادن پول است، حتی اگر موجودی حسابش افزایش پیدا کند.

در مدیریت دارایی، در سبدگردانی و در تحلیل بازارها، نقطه شروع برای من همیشه نرخ سود واقعی بوده است. این شاخص بهترین ابزار برای تصمیم گیری هوشمندانه است و هر کسی که آن را درک کند دیگر در دام سودهای ظاهری نمی افتد.

خدمات تیم فرشاد مصفا

اگر به دنبال مدیریت حرفه ای دارایی خود هستید، می توانید از خدمات تخصصی سبدگردانی ما استفاده کنید:

• سبدگردانی بورس
• سبدگردانی طلا
• سبدگردانی ارز دیجیتال

همچنین در تیم ما یک استارتاپ حقوقی فعال است که خدمات مشاوره و وکالت را با نگاه اقتصادی برای کسب و کارها و افراد ارائه می دهد.

نویسنده: فرشاد مصفا

کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی از دانشگاه تهران

موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی در زمینه مشاوره و وکالت

با بیش از ده سال سابقه فعالیت در بازار بورس، طلا و ارز دیجیتال

اینستاگرام: https://www.instagram.com/farshadmosaffa/

یوتیوب: https://youtube.com/@farshadmosaffa

لینکدین: https://www.linkedin.com/in/farshad-mosaffa

توییتر (X): https://x.com/FarshadMosaffa