پیام پیش‌بینی بانک جهانی برای سرمایه‌گذاران ایرانی

منتشر شده در 1404/07/27

هر بار که بانک جهانی گزارش تازه ای از وضعیت اقتصاد کشورها منتشر می کند، بازارهای مالی و فعالان اقتصادی در ایران به دقت آن را دنبال می کنند. اما برای مردم عادی، سوال اصلی این نیست که عدد رشد اقتصادی چند درصد است، بلکه این است که این پیش بینی چه معنایی برای زندگی، سرمایه و دارایی ما دارد؟

من، فرشاد مصفا، به عنوان کسی که سال ها در حوزه تحلیل بازارهای مالی و سبدگردانی فعالیت داشته ام، در این مقاله تلاش می کنم توضیح دهم چرا گزارش های بانک جهانی فقط مجموعه ای از آمار نیستند، بلکه در واقع تصویری از آینده اقتصاد ایران و مسیر تصمیم های مالی ما هستند.

بانک جهانی چه می گوید و چرا حرفش مهم است

بانک جهانی یک نهاد بین المللی است که با بررسی داده های اقتصادی کشورها، درباره روند رشد، تورم، اشتغال و سرمایه گذاری آن ها تحلیل ارائه می دهد.

هدف اصلی این گزارش ها کمک به تصمیم گیری دولت هاست، اما اثر آن از دولت فراتر می رود؛ بر رفتار سرمایه گذاران، نگاه رسانه ها و حتی سیاست های پولی کشورها تاثیر می گذارد.

وقتی بانک جهانی درباره ایران می گوید رشد اقتصادی مثبت اما شکننده است، این جمله در ظاهر ساده، اما در عمل نشانه دهنده بی ثباتی ساختارهای رشد در اقتصاد ماست. به زبان ساده یعنی اقتصاد ایران در مسیر پیشرفت حرکت می کند اما زمین زیر پایش لغزنده است.

پیام اصلی بانک جهانی برای اقتصاد ایران

در سال های اخیر، تقریبا تمام گزارش های بانک جهانی درباره ایران بر یک جمله تاکید داشته اند: رشد مثبت اما ناپایدار.

این یعنی رشد وجود دارد اما به عواملی وابسته است که خارج از کنترل ماست، مانند قیمت نفت، تحریم ها و محدودیت های مالی بین المللی.

برای مردم عادی، پیام روشن است: رشد وجود دارد اما ثبات ندارد.

به همین دلیل سرمایه گذاری سنتی دیگر پاسخگوی شرایط نیست.

پول نقد در چنین اقتصادی به تدریج قدرت خرید خود را از دست می دهد و تنها کسانی که دارایی هایشان را در مسیر درست توزیع می کنند از تورم جلو می زنند.

اثر پیش بینی بانک جهانی بر دارایی مردم

وقتی بانک جهانی تورم بالا و رشد محدود را پیش بینی می کند، در واقع هشدار می دهد که پول شما در حساب بانکی هر روز بی ارزش تر می شود.

بنابراین دو اصل اساسی برای هر سرمایه گذار یا حتی فرد عادی وجود دارد:

نقدینگی بدون هدف خطرناک است.
تنوع دارایی کلید حفظ ارزش پول است.

من در تجربه های سبدگردانی خود بارها دیده ام کسانی که دارایی خود را بین چند بازار مانند بورس، طلا و ارز دیجیتال پخش کرده اند، حتی در شرایط ناپایدار اقتصادی، از کاهش ارزش پول جا نمانده اند.

عدد رشد اقتصادی همه چیز را نمی گوید

رشد اقتصادی 2 یا 3 درصدی ممکن است در ظاهر مثبت باشد، اما اگر با تورم 40 درصدی همراه شود، نتیجه برای مردم منفی است.

به همین دلیل عدد رشد اقتصادی به تنهایی تصویر واقعی زندگی مردم را نشان نمی دهد.

تحلیل واقعی زمانی معنا دارد که رشد و تورم با هم دیده شوند. اگر درآمد مردم با تورم همسو نباشد، رشد اقتصادی روی کاغذ می ماند و در واقعیت، سطح رفاه پایین می آید.

بانک جهانی دقیقا به همین تناقض اشاره می کند: رشد تولید وجود دارد اما رشد رفاه متوقف شده است.

تورم مزمن، بزرگترین مانع رشد

بانک جهانی بارها در گزارش های خود نوشته است که تورم بالا در ایران عامل اصلی ناپایداری رشد است.

تورم مزمن باعث می شود هزینه تولید بالا برود، سرمایه گذاری جدید کاهش پیدا کند و در نتیجه رشد اقتصادی دوام نیاورد.

از نگاه من، در اقتصاد ایران برنده کسی نیست که از تورم فرار کند، بلکه کسی است که از آن جلو بزند.

یعنی دارایی های خود را طوری مدیریت کند که سرعت رشد سرمایه اش از تورم بیشتر باشد.

سرمایه گذاران حرفه ای چگونه از گزارش بانک جهانی استفاده می کنند

پیش بینی بانک جهانی را نباید مثل یک پیش گویی قطعی دید، بلکه باید آن را نقشه ای از جهت کلی اقتصاد دانست.

اگر در این گزارش ها گفته شود رشد محدود است، ممکن است در نگاه اول منفی به نظر برسد، اما همین محدودیت می تواند باعث رشد بازارهایی شود که مردم برای حفظ ارزش پولشان به آن پناه می برند؛ مثل طلا، سهام یا حتی ارز دیجیتال.

سرمایه گذار حرفه ای از این گزارش ها یاد می گیرد که:

رشد پایین یعنی نقدینگی بالا و تورم بیشتر
تورم بالا یعنی جذابیت دارایی های واقعی
محدودیت رشد یعنی فرصت در بازارهای نو و هوشمند

تفاوت نگاه مردم و تحلیلگران بازار

برای بیشتر مردم، گزارش بانک جهانی نشانه نگرانی است.

اما برای تحلیلگران بازار و سرمایه گذاران با تجربه، این گزارش ها فرصت هستند.

وقتی می دانیم رشد رسمی پایین است، یعنی سیاست های حمایتی دولت تقویت می شود، نرخ بهره تغییر می کند و بازارها واکنش نشان می دهند.

در چنین شرایطی، بی عملی پرریسک تر از تصمیم گیری است.

آیا بانک جهانی همیشه درست پیش بینی می کند؟

خیر. هیچ مدلی در جهان نمی تواند واقعیت اقتصادی ایران را دقیق پیش بینی کند.

اما ارزش گزارش بانک جهانی در «تشخیص روندها» است نه در اعداد.

وقتی چند سال پیاپی بر تورم بالا و ضعف سرمایه گذاری تاکید می شود، یعنی مسیر عمومی اقتصاد قابل پیش بینی است.

در ده سال اخیر، بانک جهانی دو ضعف پایدار را در اقتصاد ایران نشان داده است:

تورم ساختاری بالا
کاهش سرمایه گذاری مولد

همین دو مورد برای هر تصمیم اقتصادی بلندمدت باید مبنا قرار گیرد.

آینده اقتصاد ایران از نگاه واقع بینانه

با توجه به تجربه من در بازارهای مالی، آینده اقتصاد ایران ترکیبی از رشد محدود، تورم بالا و نوسان زیاد خواهد بود.

اما نوسان همیشه بد نیست؛ نوسان همان جایی است که فرصت ها شکل می گیرند.

کسانی که مدیریت ریسک و تنوع سبد را بلد باشند، در همین نوسان سود واقعی به دست می آورند.

جمع بندی نهایی

پیش بینی بانک جهانی برای ایران، اگرچه ممکن است در ظاهر ناامیدکننده باشد، اما در واقع ابزاری برای درک فرصت های جدید است.

این گزارش ها نشان می دهند که اقتصاد ایران در چه وضعیتی است و مردم چطور باید از دارایی های خود محافظت کنند.

اگر بخواهم خلاصه کنم:

بانک جهانی می گوید رشد محدود است، من می گویم همین رشد محدود هم برای کسی که تحلیل دارد، فرصت است.

خدمات تیم فرشاد مصفا

اگر به دنبال مدیریت حرفه ای دارایی خود هستید، می توانید از خدمات تخصصی سبدگردانی ما استفاده کنید:

همچنین در تیم ما یک استارتاپ حقوقی فعال است که خدمات مشاوره و وکالت را با نگاه اقتصادی برای کسب و کارها و افراد ارائه می دهد.

نویسنده: فرشاد مصفا

کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی از دانشگاه تهران

موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی در زمینه مشاوره و وکالت

با بیش از ده سال سابقه فعالیت در بازار بورس، طلا و ارز دیجیتال

اینستاگرام: https://www.instagram.com/farshadmosaffa/

یوتیوب: https://youtube.com/@farshadmosaffa

لینکدین: https://www.linkedin.com/in/farshad-mosaffa

توییتر (X): https://x.com/FarshadMosaffa