0
تفاوت تحلیل بنیادی و تکنیکال در بورس چیست؟
منتشر شده در 1404/07/20
تفاوت تحلیل تکنیکال و بنیادی در بورس از نگاه فرشاد مصفا
بازار بورس برای بسیاری از مردم، دنیایی پر از اعداد، نمودارها و اخبار اقتصادی است. اما در واقع، درک درست این بازار به دانشی عمیق‌تر از قیمت‌ها و شاخص‌ها نیاز دارد. دو رویکرد اصلی که سرمایه‌گذاران برای تصمیم‌گیری در بورس به کار می‌برند، تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال هستند. هر کدام از این روش‌ها دیدگاه خاصی نسبت به ارزش و رفتار سهام ارائه می‌دهند و شناخت تفاوت آن‌ها می‌تواند مسیر موفقیت در سرمایه‌گذاری را روشن‌تر کند.
من، فرشاد مصفا، از سال 1393 تا امروز در حوزه بازارهای مالی، سبدگردانی و آموزش فعالیت داشته‌ام و در طول این سال‌ها با هزاران سرمایه‌گذار مواجه شدم که سؤال اصلی‌شان همین بوده: «کدام بهتر است؟ تحلیل بنیادی یا تکنیکال؟» در این مقاله به زبان ساده، تفاوت این دو روش را توضیح می‌دهم تا دید روشن‌تری از کاربرد هر کدام در شرایط مختلف بازار پیدا کنید.
تحلیل بنیادی چیست؟
تحلیل بنیادی یا Fundamental Analysis یعنی بررسی ارزش واقعی یک شرکت یا دارایی بر اساس عوامل اقتصادی، مالی و مدیریتی. در این روش، سرمایه‌گذار به دنبال پاسخ به این سؤال است که:
«ارزش واقعی این سهم چقدر است؟»
برای رسیدن به این پاسخ، باید به سراغ داده‌های واقعی رفت؛ از جمله:
- سود و زیان شرکت
- ترازنامه و جریان نقدی
- طرح‌های توسعه و سرمایه‌گذاری
- وضعیت صنعت و رقبا
- نرخ بهره، تورم و شرایط کلان اقتصادی
هدف نهایی در تحلیل بنیادی، کشف سهم‌هایی است که ارزش ذاتی آن‌ها بیشتر از قیمت فعلی بازار است. به این سهم‌ها می‌گویند «کم‌ارزش‌گذاری‌شده» یا Undervalued. سرمایه‌گذار بنیادی معمولاً صبور است و در بازه‌های میان‌مدت و بلندمدت به بازدهی فکر می‌کند.
مثال واقعی از تحلیل بنیادی
فرض کنید شرکتی در حوزه فولاد فعالیت می‌کند. اگر بررسی صورت‌های مالی نشان دهد که سودآوری آن در حال رشد است، بدهی کمی دارد و در مقایسه با شرکت‌های مشابه ارزش بازاری پایین‌تری دارد، یک تحلیل‌گر بنیادی احتمالاً این سهم را برای سرمایه‌گذاری بلندمدت انتخاب می‌کند.
در واقع تحلیل بنیادی به شما کمک می‌کند ارزش واقعی را ببینید، نه فقط نوسانات روزانه قیمت را.
تحلیل تکنیکال چیست؟
تحلیل تکنیکال یا Technical Analysis بر خلاف تحلیل بنیادی، بر داده‌های مالی و اقتصادی تمرکز ندارد. در این روش، رفتار قیمت و حجم معاملات در گذشته بررسی می‌شود تا روند آینده پیش‌بینی گردد.
تحلیل‌گران تکنیکال معتقدند:
«همه‌چیز در قیمت خلاصه شده است.»
آن‌ها به جای مطالعه گزارش‌های مالی، به نمودارها نگاه می‌کنند و با استفاده از ابزارهایی مثل میانگین متحرک، RSI، MACD یا خطوط حمایت و مقاومت، نقاط ورود و خروج از سهم را مشخص می‌کنند.
هدف تحلیل تکنیکال، تشخیص الگوهای تکرارشونده در رفتار بازار است تا بتوان در زمان مناسب خرید یا فروش کرد.
تفاوت اصلی تحلیل بنیادی و تکنیکال
تفاوت این دو روش را می‌توان در سه محور اصلی خلاصه کرد:
- نگاه به آینده یا گذشته
- تحلیل بنیادی به آینده نگاه می‌کند و می‌خواهد بداند شرکت در بلندمدت چقدر سود می‌سازد.
- تحلیل تکنیکال به گذشته نگاه می‌کند تا از رفتار قبلی قیمت، مسیر آینده را حدس بزند.
- زمان سرمایه‌گذاری
- تحلیل بنیادی برای سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت مناسب است.
- تحلیل تکنیکال برای معاملات کوتاه‌مدت و نوسان‌گیری کاربرد بیشتری دارد.
- منبع تصمیم‌گیری
- بنیادی‌کارها بر اساس داده‌های واقعی تصمیم می‌گیرند.
- تکنیکالیست‌ها بر اساس نمودارها و رفتار بازار تصمیم می‌گیرند.
آیا باید یکی را انتخاب کرد؟
تجربه من نشان می‌دهد که موفق‌ترین سرمایه‌گذاران کسانی هستند که هر دو روش را با هم ترکیب می‌کنند.
مثلاً در تیم سبدگردانی ما، ابتدا با تحلیل بنیادی سهم‌هایی را انتخاب می‌کنیم که از نظر ارزش ذاتی پتانسیل رشد دارند، سپس با تحلیل تکنیکال زمان مناسب ورود و خروج را تعیین می‌کنیم.
به زبان ساده، بنیادی به شما می‌گوید «چه سهمی بخری»، تکنیکال می‌گوید «چه زمانی بخری».
تحلیل بنیادی برای چه کسانی مناسب است؟
اگر فردی صبور هستید، دید بلندمدت دارید و ترجیح می‌دهید دارایی‌هایتان بر اساس ارزش واقعی رشد کنند، تحلیل بنیادی برای شما مناسب‌تر است.
سرمایه‌گذاران بنیادی معمولاً به دنبال آرامش فکری هستند، نه هیجان روزانه بازار. آن‌ها ممکن است سهمی را ماه‌ها نگه دارند تا در زمان مناسب به بازده مورد نظر برسند.
تحلیل تکنیکال برای چه کسانی مناسب است؟
اگر از هیجان بازار و چالش‌های روزانه لذت می‌برید و زمان کافی برای پیگیری نمودارها دارید، تحلیل تکنیکال انتخاب خوبی است.
اما باید بدانید که تحلیل تکنیکال نیاز به انضباط، تمرین و کنترل احساسات دارد. بسیاری از معامله‌گران تازه‌کار به‌دلیل نداشتن استراتژی خروج یا طمع بیش از حد، در این روش شکست می‌خورند.
اشتباه رایج سرمایه‌گذاران تازه‌کار
بزرگ‌ترین اشتباه کسانی که تازه وارد بورس می‌شوند این است که فکر می‌کنند تحلیل تکنیکال یک راه سریع برای پولدار شدن است.
در حالی که بدون درک ارزش واقعی شرکت (از دید بنیادی) و بدون مدیریت سرمایه، حتی بهترین سیگنال‌های تکنیکال هم ممکن است به ضرر ختم شوند.
برعکس، برخی هم فقط به گزارش‌های مالی نگاه می‌کنند و از تایم ورود بی‌خبرند. نتیجه؟ یک سهم خوب را در زمان بد می‌خرند.
ترکیب این دو روش، همان چیزی است که ما در تیم فرشاد مصفا آن را «تحلیل هوشمند سرمایه‌گذاری» می‌نامیم.
در شرایط فعلی اقتصاد ایران، کدام بهتر است؟
در بازار ایران که تورم، نرخ ارز و سیاست‌های اقتصادی نقش پررنگی دارند، تحلیل بنیادی اهمیت ویژه‌ای دارد.
اما چون بازار نوسانی است و رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران زیاد دیده می‌شود، تحلیل تکنیکال نیز برای تشخیص نقاط خرید و فروش ضروری است.
به طور خلاصه:
- در بازارهای بلندمدت، تحلیل بنیادی پایه تصمیم‌گیری است.
- در معاملات کوتاه‌مدت، تحلیل تکنیکال ابزار لازم برای کنترل ریسک است.
تجربه شخصی فرشاد مصفا از سال 93 تاکنون
من از سال 1393 وارد بازارهای مالی شدم؛ ابتدا با بورس تهران و سپس با بازار طلا و ارز دیجیتال. در تمام این سال‌ها آموختم که بازار هیچ‌وقت بر اساس احساسات فردی حرکت نمی‌کند، بلکه ترکیبی از منطق، رفتار جمعی و ارزش واقعی دارایی‌ها است.
سرمایه‌گذاری موفق، نه فقط دانستن فرمول‌ها، بلکه شناخت روان بازار و تجربه مداوم است.
جمع‌بندی
تفاوت تحلیل بنیادی و تکنیکال فقط در ابزار نیست، بلکه در نوع نگاه به بازار است. بنیادی نگاه سرمایه‌گذارانه دارد، تکنیکال نگاه معامله‌گرانه.
برای موفقیت پایدار در بورس، بهتر است هیچ‌کدام را حذف نکنید. از بنیادی برای انتخاب سهم درست استفاده کنید و از تکنیکال برای زمان‌بندی ورود و خروج.
خدمات ما در تیم فرشاد مصفا
ما در تیم فرشاد مصفا خدمات حرفه ای و تخصصی در حوزه سرمایه گذاری و مشاوره ارائه می دهیم:
درباره نویسنده
فرشاد مصفا موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی از سال 1393 در بازارهای مالی فعال است.
او کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی از دانشگاه تهران بوده و با تجربه بیش از یک دهه در بورس طلا و ارزهای دیجیتال یکی از متخصصان شناخته شده این حوزه در ایران است.
برای ارتباط و دنبال کردن فعالیت ها:
- اینستاگرام: https://www.instagram.com/farshadmosaffa/
- یوتیوب: https://youtube.com/@farshadmosaffa
- لینکدین: https://www.linkedin.com/in/farshad-mosaffa