فرق واحد های ممتاز و عادی در صندوق های سرمایه گذاری

منتشر شده در 1404/06/29

سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری برای بسیاری از مردم عادی راهی ساده و مطمئن برای ورود به بازار های مالی است. اما وقتی وارد جزئیات این صندوق ها می شویم، مفاهیمی مثل واحد های سرمایه گذاری ممتاز و واحد های عادی به چشم می خورند. شاید برای شما هم سوال باشد که تفاوت این دو نوع واحد چیست و کدام یک برای شما مناسب تر است. در این مقاله به زبان ساده و بر اساس تجربه من، فرشاد مصفا، موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی، همه نکات مهم را توضیح می دهم تا بتوانید انتخابی آگاهانه داشته باشید.

واحد سرمایه گذاری چیست؟

واحد سرمایه گذاری یا همان یونیت، کوچک ترین بخش قابل خریداری از یک صندوق سرمایه گذاری است. هر فردی که بخواهد در یک صندوق سرمایه گذاری کند، باید تعدادی از این واحد ها را خریداری کند. ارزش هر واحد بر اساس خالص ارزش دارایی های صندوق (NAV) تعیین می شود.

واحد های سرمایه گذاری ممتاز چیست؟

واحد های ممتاز در واقع واحد های مدیریتی و کنترلی صندوق هستند. کسانی که این واحد ها را در اختیار دارند، حق رای و حق تصمیم گیری در اداره صندوق را دارند. به همین دلیل تعدادشان معمولا محدود است و اغلب در اختیار موسسان و مدیران صندوق قرار دارد.

ویژگی های اصلی واحد های ممتاز:

حق رای و تصمیم گیری: دارندگان این واحد ها درباره مدیریت، سیاست های سرمایه گذاری و تغییرات اساسنامه صندوق نقش مستقیم دارند.
سودآوری: بازدهی مالی واحد های ممتاز لزوما بیشتر از واحد های عادی نیست، اما قدرت کنترل صندوق را در دست دارند.
ریسک: به دلیل نقش مدیریتی، مسئولیت بیشتری متوجه دارندگان این واحد هاست.
تعداد محدود: واحد های ممتاز معمولا به تعداد کمی منتشر می شوند.

واحد های سرمایه گذاری عادی چیست؟

واحد های عادی همان واحد هایی هستند که عموم مردم خریداری می کنند. این واحد ها بیشتر برای سرمایه گذاری مالی و کسب بازدهی طراحی شده اند.

ویژگی های اصلی واحد های عادی:

فاقد حق رای مدیریتی: دارندگان این واحد ها تنها از سود و زیان صندوق بهره مند می شوند و در تصمیم گیری های مدیریتی دخالتی ندارند.
سودآوری: تمام بازده صندوق میان دارندگان واحد های عادی و ممتاز (بر اساس تعداد واحد ها) تقسیم می شود.
ریسک کمتر در مدیریت: افراد تنها درگیر سرمایه گذاری می شوند و مسئولیت مدیریتی ندارند.
قابلیت خرید عمومی: همه افراد می توانند این واحد ها را خریداری کنند.

تفاوت های کلیدی بین واحد های ممتاز و عادی

برای اینکه موضوع روشن تر شود، به تفاوت های اصلی اشاره می کنم:

نقش مدیریتی: ممتاز ها حق رای دارند، عادی ها ندارند.
تعداد: ممتاز محدود است، عادی نامحدود منتشر می شود.
کاربرد: ممتاز برای کنترل و اداره صندوق است، عادی برای سرمایه گذاری عمومی.
ریسک و مسئولیت: دارندگان ممتاز درگیر تصمیمات و نتایج مدیریتی هستند، عادی ها فقط از سود و زیان صندوق سهم می برند.

چرا این تفکیک مهم است؟

فرض کنید شما می خواهید سرمایه گذاری کنید و به دنبال بازدهی هستید. در این حالت خرید واحد های عادی بهترین انتخاب است. اما اگر شما موسس یا مدیر صندوق باشید و بخواهید کنترل صندوق را در دست داشته باشید، باید واحد های ممتاز داشته باشید.

تجربه عملی در بازار ایران

از سال 1393 که در حوزه بازار های مالی فعالیت می کنم، بار ها دیده ام که سرمایه گذاران تازه کار به اشتباه فکر می کنند واحد ممتاز بازدهی بیشتری دارد. در حالی که تفاوت اصلی در نقش مدیریتی است، نه سودآوری. بسیاری از صندوق های بزرگ بورسی در ایران هم دقیقا بر همین اساس طراحی شده اند: تعداد کمی واحد ممتاز برای موسسان و هزاران واحد عادی برای مردم.

نکات مهم برای مردم عادی

اگر صرفا به دنبال سود سرمایه گذاری هستید، به سراغ واحد های عادی بروید.
نگران نباشید که حق رای ندارید؛ این موضوع برای سرمایه گذار خرد اهمیتی ندارد.
هنگام خرید واحد صندوق، مطمئن شوید که صندوق تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار ایران است تا سرمایه گذاری شما امن تر باشد.
صندوق های معتبر گزارش های دوره ای منتشر می کنند؛ این گزارش ها را مطالعه کنید تا بدانید پول شما کجا سرمایه گذاری می شود.

جمع بندی

فرق اصلی بین واحد های سرمایه گذاری ممتاز و عادی در نقش مدیریتی است. ممتاز ها برای کنترل صندوق طراحی شده اند و معمولا در اختیار موسسان هستند. عادی ها برای سرمایه گذاری مردم عادی منتشر می شوند. بنابراین اگر شما یک سرمایه گذار معمولی هستید، کافی است روی واحد های عادی تمرکز کنید.

خدمات ما

ما در تیم فرشاد مصفا، خدمات حرفه ای سبدگردانی اختصاصی در حوزه های مختلف ارائه می دهیم:

همچنین تیم ما دارای یک استارتاپ حقوقی برای ارائه خدمات مشاوره و وکالت با وکلای پایه یک دادگستری است.

درباره نویسنده

فرشاد مصفا – موسس تیم سبدگردانی و استارتاپ حقوقی

کارشناس ارشد مدیریت کارآفرینی از دانشگاه تهران
فعال در حوزه بازارهای مالی از سال 1393
مدرس و مشاور سرمایه گذاری در بورس، طلا و ارز دیجیتال

راه های ارتباطی با من:

اینستاگرام: https://www.instagram.com/farshadmosaffa/
یوتیوب: https://youtube.com/@farshadmosaffa
لینکدین: https://www.linkedin.com/in/farshad-mosaffa